خط مشی ،اهداف و ماموریت کتابخانه دیجیتال دانشگاه علوم پزشکی بم

آیین نامه رعایت و حمایت از حقوق مالکیت معنوی بین المللی منابع دیجیتالی دانشگاه علوم پزشکی بم

مسوول کتابخانه دیجیتال دانشگاه علوم پزشکی بم

چشم انداز کتابخانه دیجیتال دانشگاه علوم پزشکی بم  

درباره بخش پایگاه اطلاعاتی 

مقدمه:

با توجه به اهمیت و ضرورت دسترسی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور به منابع اطلاعاتی الکترونیک و نقش بنیادی این منابع در دستیابی به اهداف برنامه پنجم توسعه، برنامه ایران 1404 و نیز سیاست‌های کلان وزارت بهداشت، درمان وآموزش پزشکی، و با درنظرگرفتن اهمیت و ضرروت دسترسی به این منابع به عنوان زیرساخت‌های پژوهشی و آموزشی مورد نیاز دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور، کنسرسیوم تامین منابع الکترونیک در حوزه معاونت تحقیقات و فن‌آوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی شکل گرفت. هدف اصلی تشکیل این کنسرسیوم، فراهم نمودن زمینه لازم جهت تامین دسترسی پایدار همه گروههای هدف شامل اعضای هیات علمی، دانشجویان، پژوهشگران و کارشناسان دانشگاههای علوم پزشکی به آخرین، جدیدترین و معتبرترین منابع علمی پژوهشی، آموزشی و درمانی است.

بدین منظور خط مشی، اهداف و ماموریت های کتابخانه دیجیتال  دانشگاه علوم پزشکی بم در تاریخ 2/7/1397 در شورای پژوهشی معاونت تحقیقات و فنآوری دانشگاه مطرح و مورد تصویب قرار گرفته است.

خط مشی:

در تدوین راهبرد خط مشی توسعه مجموعه کتابخانه دیجیتالی دانشگاه علوم پزشکی کرمان با توجه به نیاز کاربران که شامل اعضا هیات علمی ، دانشجویان، پژوهشگران و کارکنان می باشد  به عناصر زیر توجه شده است:

1-رسالت؛  2-چارچوب استراتژیک؛ 3-اهداف؛ 4-گروه های کاربر؛ 5-اولویت حوزه های موضوعی برای مجموعه سازی؛

6-فراهم آوری مجموعه؛ 7-منابع مجموعه؛ 8-چارچوب راهبردهای قانونی و اخلاقی؛ 9-تصمیم گیری؛ 10-مدیریت مجموعه؛

11-دسترس پذیر کردن اطلاعات

اهداف :

1- اشاعه اطلاعات و دانش در قالب های دیجیتالی جهت استفاده کابران دانشگاه

2-کمک به صرفه جویی در هزینه و زمان کاربران دانشگاه  از منابع اطلاعاتی الکترونیکی

3-دسترس پذیر ساختن منابع کمیاب و نایاب.

4-کمک به برنامه های آموزش از راه دور و آموزش مادام العمر.

5-افزایش میزان استفاده از منابع اطلاعاتی الکترونیکی

ماموریت :

با توجه به اینکه هدف اصلی کتابخانه دیجیتال دانشگاه ارتقاء سطح کیفی آموزش و پژوهش در دانشگاه  از طریق تامین منابع علمی اطلاعاتی الکترونیکی در کوتاه ترین زمان می باشد .

بنابراین وظایف ذیل برای کتابخانه دیجیتال دانشگاه در نظر گرفته شده است:

1-ایجاد و امکان دسترسی به منابع مورد اشتراک کنسرسیوم وزارت بهداشت

2-ارائه راهنمایی و آموزشی به کاربران دانشگاه

3-تهیه فایل های راهنمای منابع اطلاعاتی الکترونیکی

4-بروز رسانی وب سایت کتابخانه دیجیتال

5-ارائه دسترسی به منابع فوق در خارج از IP آدرس های دانشگاه از طریق سیستم VPN

6-اطلاع رسانی پایگاهها و منابع اطلاعاتی الکترونیکی از طریق وب سایت کتابخانه مرکزی، وب سایت دانشگاه، نامه اداری، ایمیل و شبکه های مجازی

به اطلاع کاربران گرامی می رساند استفاده از منابع اطلاعاتی به منظور دانلود مقالات و سایر منابع، فقط به

شکل موردی مجاز بوده و بدیهی است از دانلود پی در پی منابع مطلقاً خودداری فرمایید.

 

 

آیین نامه رعایت و حمایت از حقوق مالکیت معنوی بین المللی منابع دیجیتالی دانشگاه علوم پزشکی بم

جهت دریافت فایل کلیک نمایید...

مقدمه:

امروزه به یمن رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات، از قبیل شبکه های بین المللی اطلاع رسانی و شبکه اجتماعی، محصول افکار،

عقاید، آرا، مطالعات و هنر پدیدآورندگان با سرعت بسیاری دست به دست می شود . با ظهور این فناوری ها، دسترسی افراد به

نتایج مطالعات در کوتاه ترین زمان و در وسیع ترین مقیاس ممکن، فراهم شده است . در چنین جهانی، دامنه حقوق مادی و معنوی

مؤلف از مرزهای محدود کشورها فراتر رفته و ابعاد جهانی یافته است. در نتیجه، حمایت از مالکیت فکری و حق مؤلف در سطح

بین المللی ضروری می نماید. سهولت در استفاده از اطلاعات کتابخانه، صرفه جوئی در وقت، کاهش فضای نگهداری منابع،

تسهیل در امر پاسخ گوئی به نیازهای اطلاعاتی کاربران و حمل و نقل سریع و به صرفه اطلاعات از جمله دلائل به وجود آمدن

کتابخانه های دیجیتال در عصر نوین است. منابع دیجیتالی شامل اطلاعاتی است که در پایگاههای اطلاعاتی الکترونیکی با حجم

بسیار زیاد وجود داشته ودرقالبهای چندرسانهای، منابع شنیداری، ویدئو، عکس، متون نوشتاری و انواع مختلفی از مواد اطلاعاتی

قابل دسترس است. توسعه ونفوذ بسیارزیاد این منابع در عرصه پژوهشهای علمی، به ایجاد کتابخانههای دیجیتالی منجر شده است.

دیجیتالی شدن منابع اطلاعاتی صرف نظر از تمامی فوایدی که هم برای کاربران اطلاعات و هم برای کتابداران به همراه دارد،

باعث به وجود آمدن سوء استفاده از اطلاعات نیز شده است که قابل چشم پوشی نخواهد بود. بیتوجهی به حقوق معنوی صاحبان

آثار دیجیتالی، زیانهای قابل ملاحظهای به مولفان و در نهایت به جامعه وارد میسازد. باید اظهار داشت که حمایت از حقوق

پدیدآورندگان منابع دیجیتالی، در واقع سبب رشد، توسعه و گسترش فرهنگ دیجیتالی در جامعه میشود. در واقع باید تعادلی بین

دستیابی عمومی به اطلاعات و انگیزه های اقتصادی برای صاحبان و ناشران اطلاعات به وجود آید. استفاده از قانون حق مولف در

محیط مجازی باعث می شود تا هم منافع حاصل از دیجیتالی کردن اطلاعات به قوت خود باقی بماند و هم ناشران و مولفان در این

میان متضرر نشوند و حقوق مادی و معنوی این افراد محفوظ باقی بماند. با توجه به تصویب قانون حق مولف اما باز هم شاهد عدم

توجه کافی به این مساله در بسیاری از جوامع هستیم به خصوص در زمینه آثار دیجیتال این امر بسیار مشاهده می شود و کنترل و

حفاظت منابع دیجیتالی به مراتب بسیار مشکل تر از منابع چاپی است که روند این امر زیان قابل توجهی را به جوامع وارد می آورد

و آن ها را از پیشرفت هایی که بعد از این تکنولوژی وارد بازار خواهد شد باز خواهد داشت.

حقوق مالکیت معنوی منابع دیجیتال بین المللی

در دوران دیجیتال، حقوق مالکیت معنوی حقوق بشر تحت ماده 1 پروتکل اول کنوانسیون اروپایی حقوق بشر قرار گرفته است .

دارایی فکری یک ارزش فرهنگی مهم جهانی و دارایی اقتصادی است و کم رنگ شدن حقوق مالکیت معنوی تاثیر منفی بر همه

مردم دنیا دارد .

طبق ماده 10 کنوانسیون جرایم سایبری، کشورهای عضو باید اقدامات قانونی را برای ایجاد نقض حقوق مالکیت معنوی به عنوان

جرایم جنایی تحت قوانین داخلی اعمال کنند .

لازم است توجه ویژه ای به اپراتورهای شبکه های اجتماعی و سیستم عامل های مبتنی بر اینترنت با محتوای تولید شده توسط کاربر

باشد که از محتوای غیرقانونی ارسال شده در سایت هایشان سود می برد. حقوق مالکیت معنوی باید مورد احترام قرار گیرد .

نویسندگان آثار خلاق باید حق استفاده از پتانسیل اینترنت را داشته باشند. اغلب مزایای اصلی از انتشار آثار در اینترنت به چندین

شرکت بزرگ اینترنتی متصل می شود، در حالی که نویسندگان، هنرمندان و سایر صاحبان حقوق دیگر درامد خود را از دست می

دهند بدین منظور آیین نامه و ضوابط رعایت و حمایت از حقوق مالکیت معنوی بین المللی منابع دیجیتال دانشگاه علوم پزشکی

کرمان، در راستای تحقق یکی از وظایف وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی مبنی بر "فراهم نمودن زمینه حمایت از

حقوق مالکیت فکری"، پایبندی به ساختارهای اجرایی لازم برای طراحی و استقرار کامل نظام حقوق مالکیت فکری در سطح ملی

و همسویی آن با نظام های بین المللی، تشریح حمایت از ایجاد دارایی های فکری و رعایت حقوق مولفین توسط کاربران تدوین و

در تاریخ 2 / 7 / 1397 در شورای پژوهشی معاونت تحقیقات و فنآوری دانشگاه علوم پزشکی بم به تصویب رسیده است و ابعاد

مختلف این آیین نامه به شرح ذیل می باشد:

اصول کلی

1 - این آئین نامه و ضوابط بر تمام افراد شاغل در دانشگاه) اعم از اعضای هیأت علمی، دانشجویان، کارشناسان و (... و به طور

کلی هر فردی که از تسهیلات، اعتبارات و امکانات دانشگاه) در راستای انجام فعالیت تحقیقاتی در طی زمان معینی که با دانشگاه -

همکاری دارد) استفاده نمایند، حاکم میباشد .

2 دسترسی به بخش کتابخانه الکترونیک دانشگاه از طریق سایت دانشگاه به آدرس - www.mubam.ac.ir لینک کتابخانه

الکترونیک و یا آدرس مستقیم www.diglib.mubam.ac.ir می باشد.

3 امکان استفاده از منابع اطلاعاتی کتابخانه دیجیتال دانشگاه در محیط - IP آدرس های دانشگاه برای تمامی کاربران از طریق نام

کاربری و رمز عبور و در خارج از IP آدرس های دانشگاه با استفاده از سیستم VPN دانشگاه امکان پذیر می باشد (ضمناً

کانکشن VPN و راهنمای استفاده از سیستم VPN دانشگاه در سایت کتابخانه الکترونیک دانشگاه موجود می باشد).

4 اعضاء هیات علمی ، دانشجویان، پژوهشگران و کارشناسان و کارکنان دانشگاه با مراجعه به مرکز رایانه واحد آموزشی خود نام -

کاربری و رمز عبور اینترنت دریافت نمایید.

5 استفاده غیر مجاز از نام کاربری و کلمه عبور به هر نحوی خارج از ظوابط تعیین شده از سوی مرکز رایانه و فنآوری دانشگاه غیر -

قانونی می باشد.

6 استفاده از منابع اطلاعاتی توسط کاربران دانشگاه به منظور دانلود مقالات و سایر منابع، فقط به شکل موردی مجاز بوده و -

بدیهی است از دانلود پی در پی منابع مطلقاً خودداری فرمایید.

7 استفاده از منابع اطلاعاتی کتابخانه دیجیتال برای تامین نیازهای تحقیقاتی ، آموزشی کاربران دانشگاه علوم پزشکی بم می -

باشد. استفاده تجاری از منابع فوق ممنوع می باشد.

 

مسوول کتابخانه دیجیتال دانشگاه علوم پزشکی بم

 

علیرضا پهلوان

کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی

 

تلفن تماس:

03444216180

چشم انداز

 

معاونت تحقیقات و فن آوری دانشگاه علوم پزشکی بم برآنست تا با تعیین اهداف کوتاه مدت و بلند مدت و سیاست گذاری های کلان، انجام پژوهش هاي بنيادي، كاربردي و توسعه اي مرتبط با سلامت و زيست فناوري را در این دانشگاه نهادینه کرده و در جهت ارتقای جایگاه فعلی این دانشگاه در رتبه بندی های ملی و بین المللی تلاش نماید و به عنوان دانشگاه پیشرو در زمینه تحقیقات حوزه سلامت و  تولید فن آوري هاي نوين علوم سلامت در سطح کشور و منطقه آمایشی هشت شناخته شود.

 

درباره بخش پایگاه‌های اطلاعاتی

 

 

**بخش پایگاه‌های اطلاعاتی کتابخانه دانشگاهی: گنجینه اطلاعاتی برای تحقیق و یادگیری**

 

بخش پایگاه‌های اطلاعاتی کتابخانه دانشگاهی، به عنوان یکی از مهم‌ترین واحدهای ارزشمند در دانشگاه، نقش بسیار مهمی در تأمین منابع اطلاعاتی و تحقیقاتی برای اعضای هیأت علمی و دانشجویان ایفا می‌کند. این بخش به ایجاد و مدیریت مجموعه‌های دیجیتالی از منابع اطلاعاتی مختلف می‌پردازد. بخش پایگاه‌های اطلاعاتی کتابخانه دانشگاهی امکان دسترسی به منابع متنوع اطلاعاتی  از جمله کتاب‌های الکترونیک، مقالات علمی، پایان‌نامه‌ها،  گزارش‌های تحقیقاتی، مجلات و... را به کاربران فراهم می‌کند. این بخش پایگاه‌های اطلاعاتی کتابخانه دانشگاهی به صورت آنلاین و از طریق اینترنت قابل دسترسی است، که به کاربران این امکان را می‌دهد که از هر مکان و زمانی که می‌خواهند به منابع اطلاعاتی دسترسی داشته باشند. همچنین، برخی از منابع اطلاعاتی به صورت چندرسانه‌ای با عناصر صوتی و تصویری نیز ارائه می‌شوند. این بخش از طریق دسترسی به منابع اطلاعاتی متنوع، دانشجویان و اساتید به تحقیقات دانشگاهی و پروژه‌های تحقیقاتی اعضای دانشگاه کمک می‌کند تا تحقیقات خود را تقویت کرده و پروژه‌های خود را بهبود ببخشند. بخش پایگاه‌های اطلاعاتی کتابخانه دانشگاهی معمولاً در اشتراک گذاری منابع با دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی دیگر نیز نقش دارد، که این امر به توسعه علم و ترویج دانش بهره‌وری  می‌کند. با این دستاوردها و امکانات متنوع، بخش پایگاه‌های اطلاعاتی کتابخانه دانشگاهی به عنوان یک پله کلیدی در ارتقاء تحقیقات و یادگیری در دانشگاه و کمک به توسعه علم و فرهنگ علمی کشور شناخته می‌شود. برای دسترسی به این منابع ارزشمند، کاربران می‌توانند به پورتال کتابخانه دیجیتال مراجعه کرده و از این فرصت برای بهره‌برداری بهتر از منابع اطلاعاتی استفاده نمایند.

 

اهداف:

 

بخش پایگاه‌های اطلاعات علمی کتابخانه مرکزی ، نقش بسیار مهمی در ارتقاء اهداف و ارائه خدمات به کاربران دارد.

 اهداف کتابخانۀ دیجیتال دانشگاه علوم پزشکی بم در جهت ارائۀ خدمات از راه دور و در راستای رسالت و مأموریت دانشگاه به شرح زیر می­باشد:

1- ارائۀ خدمات از راه دور مرجع جهت راهنمایی، آموزش و توانمندسازی جامعۀ دانشگاهی علوم پزشکی بم

2- ایجاد دسترسی به منابع دیجیتال معتبر و به­روز به زبان فارسی و لاتین برای جامعۀ دانشگاهی علوم پزشکی بم

3- ایجاد دسترسی به منابع دیجیتال مورد اشتراک وزارت بهداشت از طریق هماهنگی با مرکز توسعه و هماهنگی اطلاعات و انتشارات علمی

4- ایجاد دسترسی به منابع دیجیتال فارسی مورد اشتراک دانشگاه بر اساس خرید سالانه

5- پشتیبانی از پژوهش و آموزش در راستای اهداف، رسالت و مأموریت دانشگاه

6- استفاده از فناوری­ های نوین و ب­روزرسانی مهارت­ های کتابداران جهت ارائۀ هر چه بهتر و بیشتر خدمات به جامعۀ دانشگاهی

7- پرورش نیروی متخصص در حوزۀ کتابخانۀ دیجیتال و استفاده و جستجوی منابع دیجیتال

8- تأمین و تجهیز فضای مناسب جهت استفادۀ بهینه از منابع دیجیتال

9- برگزاری دوره­ ها و کارگاه­های آموزشی مداوم برای استفاده از منابع دیجیتال

انواع منابع اطلاعاتی دیجیتال کتابخانه و اسناد دیجیتال:

 

            منابع اطلاعاتی دیجیتال فارسی:

 

1- مقالات الکترونیک تخصصی و عمومی به زبان فارسی که در مجلات معتبر داخلی منتشر شده­ اند. این منابع از طریق پایگاه­ های الکترونیکی تحت اشتراک کتابخانۀ مرکزی دانشگاه علوم پزشکی بم در اختیار کاربران قرار می­گیرد.

2- کتاب­ های دیجیتالی شده به زبان فارسی

3- مجموعۀ دیجیتال پایان­ نامه­ های دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بم به زبان فارسی

 

            منابع اطلاعاتی دیجیتال لاتین:

 

1- مقالات الکترونیک تخصصی و عمومی (عموماً به زبان انگلیسی)

2- کتاب­های الکترونیک (E_Book)

3- پایگاه­ های اطلاعاتی برخط اشتراکی وزارت بهداشت

4- پایگاه­ های اطلاعاتی برخط اشتراکی دانشگاه علوم پزشکی بم

5- اطلس­ های پزشکی دیجیتال

6- دوره­های آموزش مدارم

7- منابع چندرسانه ­ای شامل فیلم و ویدئوهای آموزشی - پژوهشی

 

 

وظایف:

 

آموزش و آگاهی‌رسانی: بخش پایگاه‌های اطلاعات علمی باید خدمات آموزشی و آگاهی‌رسانی به کاربران ارائه دهد تا آنها بتوانند به بهترین شکل از منابع اطلاعاتی استفاده کنند. ارائه اطلاعات مناسب به کاربران در مورد منابع مورد اشتراک، امکان دسترسی به این منابع و خدمات کتابخانه را به آنها فراهم می‌کند. این اطلاعات برای اعضای دانشگاه و تحقیق‌گران بسیار ارزشمند است.

دسترسی به منابع دیجیتال: بخش پایگاه‌های اطلاعاتی علمی باید دسترسی آسان و سریع به منابع دیجیتال را فراهم کند تا کاربران بتوانند به راحتی به منابع مورد نیاز دسترسی پیدا کنند.

خدمات جستجو: در این بخش سیستم‌هائی جهت استفاده و انجام جستجوهای علمی کاربران فراهم شده است.

مشاوره و پشتیبانی تحقیقاتی: ارائه خدمات پشتیبانی تحقیقاتی شامل مشاوره در جستجوی اطلاعات، تجزیه و تحلیل منابع، و ارائه منابع مناسب برای تحقیقات دانشگاهی می‌باشد.

آموزش و آگاهی‌رسانی: ارائه دوره‌های آموزشی درباره استفاده از منابع علمی مورد اشتراک می‌تواند به توانمندی کاربران در استفاده از این منابع کمک کند.

 

خدمات:

 

پاسخگوئی حضوری و غیرحضوری به سؤالات کاربران (اعضای هیأت علمی دانشگاه، دانشجویان و کارکنان دانشگاه و...)

ارائه خدمات مرجع بخش پایگاه‌های اطلاعاتی (همزمان و غیرهمزمان)

آموزش به کاربران جهت استفاده از پایگاه‌های اطلاعاتی

ارائه خدمات دسترس‌پذیری منابع و اطلاعات علمی مورد نیاز کاربران دانشگاه

راهنمایی و آموزش کاربران در بازیابی و استفاده از منابع اطلاعاتی به صورت آنلاین و حضوری

تهیه محتوا و انتشار آن در پورتال کتابخانه مرکزی، بخش پایگاه‌های اطلاعاتی